Portret: Jack Ham (71) overleden

Jack Ham vervulde in de loop der jaren talloze functies in het Nederlandse ijshockey. De sport deed sinds begin jaren tachtig nooit vergeefs een beroep op hem. Tot enkele weken geleden was Ham nog als vrijwilliger actief voor IJshockey Nederland, waar hij de financiële administratie verzorgde. Eerder was hij onder meer bestuurslid in Amsterdam en de ijshockeybond. Daarnaast was hij lid van veel commissies en betrokken bij de organisatie van WK’s van Nederland. Ham was bovenal enorm actief bij het jeugdijshockey.

Er zullen dan ook weinig Nederlandse ijshockeytalenten zijn geweest in de afgelopen tientallen jaren die Jack Ham niet hebben leren kennen. Als teammanager was hij heel lang verbonden aan nationale jeugdteams en ook de nationale ploeg zelf. ‘Ik ken hem al vanaf het moment dat ik zelf bij de nationale teamprogramma’s betrokken raakte. Hij wist alles over WK’s en hoe je daar als manager mee om moest gaan. Als je als coach Jack Ham als teammanager had, wist je dat alles perfect geregeld was’, vertelt technisch directeur Theo van Gerwen van de ijshockeybond.

Van Gerwen: ‘Een icoon van het Nederlandse ijshockey. Hij verrichtte op de achtergrond echt enorm veel werk. Ik denk dat veel mensen niet zullen beseffen hoe belangrijk hij is geweest voor de sport.’ Ook Ron Berteling heeft louter goede woorden over voor Ham. ‘Het was een lieve man, heel rustig altijd. En je kon lekker met hem praten, dat was voor mij ook heel belangrijk. Hij heeft echt enorm veel gedaan voor het ijshockey in Amsterdam en geheel Nederland. Een stille kracht.’

Vooral in zijn periode als hoofdcoach van de jeugd in Amsterdam kreeg Berteling veel met Jack Ham te maken. ‘Van enorm belang voor de contacten tussen de club en de ijsbaan in Amsterdam. Zo konden we met de jeugd van twee keer trainen in de week naar drie keer en kwam er boarding rond de krabbelbaan, zodat daar beter met pucks geoefend kon worden. Vaak zat hij ook gewoon op de tribune naar jeugdwedstrijden te kijken of kwam hij in mijn hok een kop koffie drinken en een praatje maken. Het was gewoon een goede vent. Ik kon met hem lezen en schrijven. We gaan hem enorm missen.'

Foto's: Facebook

Als voorzitter van de Nederlandse IJshockey Bond leerde Joop Vullers de overleden vrijwilliger goed kennen. ‘Hij was kundig, bemiddelend en ademde ijshockey. De steun en toeverlaat voor velen in de ijshockeywereld, vooral bij de nationale jeugdteams. Niets was te gek voor hem. Hij was een groot deel van het fundament van de ijshockeybond. Regelde alles, in goede en in slechte tijden. De smeerolie in het Nederlandse ijshockey.’ Ook Wilma Olijhoek, die op het bondskantoor vele jaren met Jack Ham werkte, heeft alleen maar goede herinneringen. 'Een enorm aardige en vrolijke man. Zelfs als hij van achter de computer naar het koffiezetapparaat liep, neuriede hij nog. Hij heeft ook tot het laatste moment geknokt om te blijven leven.'

Jack Ham komt uit alle gesprekken naar voren als actief, betrouwbaar en deskundig, iets wat ook Vullers bevestigd. ‘Ik realiseer me dat ik daar in die tijd nooit zo uitgesproken over was, omdat het zo normaal was dat Jack het wel even deed. Je kon iets bij hem neerleggen en dan kon je er blindelings op vertrouwen dat het goed gebeurde. Vooral in de tijd dat wij met een klein, meewerkend bestuur werkte was hij goud waard voor de organisatie, zonder dat hij daarbij in het middelpunt van de belangstelling hoefde te staan. Ik denk dat veel mensen zich pas in de loop van de tijd gaan realiseren hoeveel hij deed voor het ijshockey.’

De huidige voorzitter van de ijshockeybond, Ruud Vreeman noemt Ham ‘een wijze en aimabele man’. ‘Ik heb hem jaren meegemaakt. Hij zat bijvoorbeeld vaak bij de bestuursvergaderingen, als een soort oude rot uit het ijshockeywezen. Een gewaardeerde ervaringsdeskundige. Ik heb Jack leren kennen als een rustige, bescheiden man die zijn hart verpand had aan het ijshockey. Altijd constructief en heel loyaal aan de ijshockeysport. Zijn overlijden bezorgt me ook een groot gevoel van verlies. Een prachtige vent.’

Ham kwam ooit met ijshockey in contact in Leiden, zo herinnert oud-Amsterdam-voorzitter Hennie Jaspers zich. ‘Daar had Ton Menken toen net de ijsbaan gebouwd. Dat was in de begintijd van De Bisschop en Leiden fungeerde als een soort farmteam van Amsterdam. Ik heb daar vier jaar alle jeugdteams getraind en in het eerste team gespeeld. Jack Ham was daar toen al actief en is later meegegaan toen wij teruggingen naar Amsterdam. Daar heb ik hem leren kennen en is onze vriendschap ontstaan.’

Jaspers roemt de rol van Ham. ‘Hij heeft heel veel voor de jeugd gedaan, vooral organisatorisch. Het was de man die achter de schermen altijd alles deed. Een heel rustige man, maar wel steady. Een drijvende kracht achter het Nederlandse ijshockey. Echt ook een optimist. Het glas was voor hem altijd halfvol. Ook toen ik hem twee weken geleden nog opzocht. Hij hoopte toen nog dat hij de Kerst zou halen dit jaar.’

Een van de vele mensen op wie Ham veel indruk heeft gemaakt is oud-bestuurslid Dea Fagel van Amsterdam. ‘Hij was onze steun en toeverlaat. Ik zat in het bestuur en Jack liep daarnaast en gaf mij alles aan. Ik heb alles van hem geleerd. Als er een probleem was, kon je altijd bij hem terecht. Hij was de stille kracht achter de vereniging.’

Fagel en Ham waren onder meer betrokken bij de opzet van de ijshockeyschool in Amsterdam, maar dat is maar één voorbeeld. ‘Het is een betere vraag wat hij niet gedaan heeft. Ik kan niks verzinnen. Hij ondersteunde de hele vereniging. Je deed nooit tevergeefs een beroep op hem. Zijn overlijden is een groot gemis, hij laat een grote leegte achter.’

Theo van Gerwen vertelt dat Ham ijshockeyspeldjes verzamelde. ‘Waar ik ook kwam als speler, coach en technisch directeur. Ik nam altijd een speldje voor hem mee en dat deden heel veel mensen. Hij had volgens mij een van de grootste collecties ter wereld. Ook Ron Berteling heeft hier herinneringen. ‘Toen ik voor de Olympische Spelen in Zuid-Korea was, had ik daarover nog contact met hem.’

In zijn werkende leven deed Ham jarenlang de salarisadministratie bij uitgeverij VNU. Hij laat in Floor een liefhebbende echtgenote achter. IJshockey Nederland wenst iedereen die Jack gekend heeft veel sterkte met de verwerking van dit verlies.