9 november 200300:00

Door Joep Meijsen

Van GIJS naar Extraliga

Groningen profiteerde begin jaren negentig van de val van de muur door enkele jonge Tsjechen binnen te halen. De meest succesvolle van het drietal, Zbynek Marak, speelt nu nog op het hoogste niveau in Slowakije.

Dat Groningen in het seizoen 1990/91 nog op het hoogste niveau uitkwam, hadden de Noorderlingen te danken aan hun buren van Heerenveen. De luchtbel van de BP Oilers was gebarsten en de trots van Friesland moest zich terugtrekken uit wat toen nog gewoon de Eredivisie heette.Het bestuur van Groningen besloot het na een rampseizoen vol nederlagen over een andere boeg te gooien. Traditioneel kwamen de meeste imports in Nederland uit Canada, maar sinds het vallen van de muur stroomden er steeds meer spelers uit Oost-Europa in de Europese ligaÂs binnen. Besloten werd om vier jonge Tsjechoslowaken aan te trekken die onder leiding van de van Heerenveen overgenomen coach Bedrich Brunclik de kar moesten gaan trekken. Uniek was dat het drie junioren betrof, waarvan de oudste slechts negentien jaar oud was, die bij de ouders van Johan Bazuin in de kost kwamen.Het betrof sowieso een volledig vernieuwde selectie, want een groot aantal spelers van Gijs was aan het eind van het vorige seizoen naar een andere club vertrokken of had de schaatsen aan de wilgen gehangen, met als bekendste speler Johan Toren. Deze plekken werden ingevuld met een aantal spelers die van Heerenveen overkwamen en aanvulling vanuit de jeugd.Een groot succes werd het allemaal niet. De jonge ploeg begon het seizoen met een flinke reeks nederlagen. Een bestuurlijke crisis, ruzie en andere ellende teisterde de Groningse ploeg, die op haar laatste benen liep en slechts een zege wist te behalen. Het door Naturo Kurk gesponsorde team won begin december met 4-2 van Amsterdam. Voor de promotie/degradatie-competitie werden twee jonge Tsjechen de deur gewezen en kwamen de ervaren Canadezen Rob Serviss en Mark Lori de ploeg versterken.De op 12 augustus 1971 geboren Zbynek Marak was overgekomen vanuit Zlin en toonde zich temidden van alle ellende en zijn jonge leeftijd toch een prima scherpschutter. De jonge aanvaller trof in 23 wedstrijden in de competitie zestien keer doel en bracht ook nog acht assists op zijn naam. In de latere promotie/degradatie-competitie redde hij het vege lijf van Groningen met veertien goals en tien assists in slechts elf wedstrijden. Een succesvol seizoen dus voor de jonge Tsjech, die na afloop van zijn seizoen in Nederland rechtsomkeer maakte en terugkeerde naar Zlin.Zijn definitieve doorbraak in eigen land volgde als lid van de succesvolle teams van Slezan Opava en HC Vsetin waarvoor hij vanaf midden jaren negentig een basisplaats veroverde. Teams die uitkwamen op het hoogste niveau in Tsjechië. Zijn beste seizoen volgde in 1998/99 toen hij in 41 wedstrijden voor de Europese topclub Vsetin vijftien treffers en veertien assists op zijn naam bracht in 41 wedstrijden. Een jaar later tikte hij met twaalf goals en zeventien assists weer 29 punten op het scorebord, maar deze keer had hij hier vijftig wedstrijden voor nodig.Na twee seizoenen in Vsetin stapte hij bij het begin van het nieuwe millennium over naar het eveneens in de Tsjechische Extraliga uitkomende Znojemsti Orli. Hier speelde hij in zijn eerste seizoen nog alle wedstrijden, maar een jaar later maakte hij de overstap naar HK 36 Skalica dat op het hoogste niveau uitkomt in buurland Slowakije. Dit was de opmaat voor het tweede buitenlandse avontuur van de inmiddels al zeer ervaren aanvaller.Het Duitse Wolfsburg in de Tweede Bundesliga was de bestemming voor Zbynek Marak. De aanvaller speelde hier vorig seizoen het volledige jaar en kwam tot een gemiddelde van bijna een punt per wedstrijd. Met zestien goals en 28 assists in 47 wedstrijden draaide hij een prima seizoen. Weer bleef het buitenlandse avontuur echter beperkt tot slechts Ă©Ă©n jaargang. Marak keerde aan het begin van dit seizoen terug naar Skalica in Slowakije. Hier heeft hij tot nu toe dit seizoen alle twintig wedstrijden gespeeld met vier goals, vier assists en vier strafminuten op zijn naam. Daarmee is hij de nummer zeven op de topscorerslijst van de ploeg in de hoogste Slowaakse competitie.De herinneringen aan Groningen als onderdeel van de hoogste Nederlandse ijshockeydivisie beginnen langzaam te vervagen in het collectieve geheugen van het Nederlandse ijshockey, maar oud-speler Zbynek Marak draait nog altijd op volle toeren door. Voor Groningen is er overigens ook nieuwe hoop. De ploeg uit de Martinistad maakt dit jaar een rentree op seniorenniveau met een team in de Eerste Divisie.